GiadinhNet – Từ tuổi 50 trở lên, nam giới thường hay gặp bệnh lý phì đại lành tính tuyến tiền liệt, ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống. Nếu không được chữa trị đúng cách, nhiều người sẽ bị viêm đường tiết niệu, viêm đài bể thận, sỏi thận, sỏi bàng quang. Nghiêm trọng hơn, việc hiểu sai những nguyên nhân phì đại tuyến tiền liệt, dẫn đến điều trị sai hướng, thậm chí gây ra ung thư.
Cả đêm ở trong nhà vệ sinh
Ông Nguyễn Văn Minh (60 tuổi, ở Ba Đình, Hà Nội) cho biết, khoảng 5 tháng nay, ông bắt đầu thấy hiện tượng đi tiểu khó, lúc đầu chỉ một chút, nhưng sau đó cứ tăng dần, tia nước tiểu không còn được mạnh như trước đây nữa. Cho rằng mình bị nóng nên ông đi cắt thuốc lợi tiểu uống. Tuy nhiên bệnh tăng dần khiến ông phải đi tiểu đêm 3 – 4 lần, không những thế tình trạng són tiểu thường xuyên xảy ra. Đến bệnh viện khám, ông được bác sĩ chẩn đoán mắc phì đại tuyến tiền liệt (TTL).
Không chỉ riêng ông Minh mà còn rất nhiều bệnh nhân không hề biết mình mắc bệnh ngay cả khi những biểu hiện yếu sinh lý ở nam giới và rối loạn tiểu tiện đã trở nên rõ rệt. Ngoài nguyên nhân do tuổi già, biểu hiện phì đại TTL xuất hiện còn do người bệnh chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như: Viêm nhiễm đường sinh dục, xuất tinh nhiều, ít hoặc trào ngược…
Theo TS.BS Lê Sĩ Trung, Hội Tiết niệu Thận học Việt Nam, phì đại TTL là một bệnh lý rất thường gặp ở nam giới từ tuổi 50 trở lên. Bệnh được thể hiện ra khi TTL to lên làm hẹp ống đái lại khiến người bệnh đái khó, tia nước nhỏ đi. Tuy nhiên, do các biểu hiện của bệnh thường tiến triển từ từ, nhiều người đã thích ứng với tình trạng đó nên có thể quen dần và khó nhận ra. Trong thực tế, đã có nhiều bệnh nhân đến khám muộn, khi khối u xơ quá to và có các biến chứng về bàng quang, suy thận… khiến cho việc điều trị bệnh trở nên khó khăn, phức tạp.
Dấu hiệu nhận biết về phì đại TTL đầu tiên là tiểu khó, người bệnh phải cố rặn, dòng nước tiểu yếu, không tiểu xa được. Đôi khi đã tiểu xong lại vẫn còn vài giọt nước tiểu chảy ra. Nặng hơn là tình trạng thường xuyên rỉ nước tiểu. Tiếp theo là người bệnh tiểu nhiều lần, hơn 3 lần/đêm và kéo dài liên tục từ 3 tháng trở lên được coi là dấu hiệu bệnh lý. Người bệnh cũng gặp tình trạng bí tiểu, cố gắng rặn mà không thể tiểu được, phần bụng dưới căng lên rất đau tức, vật vã khó chịu. Một số biểu hiện khác không thể bỏ qua là, đột nhiên buồn đi tiểu xong không thể nhịn được trong vài phút; tiểu xong không thấy thoải mái mà vẫn còn cảm giác muốn tiểu; cũng có thể có biểu hiện đái ra máu, nhiễm trùng nước tiểu…
Stress, sinh hoạt thiếu điều độ cũng dẫn đến phì đại TTL
Theo các bác sĩ chuyên khoa, nguyên nhân phì đại TTL dễ gặp ở nam giới có nhân tố nội tiết tố sinh dục bị rối loạn, ăn uống không điều độ, có thói quen uống ít nước hoặc thường xuyên nạp chất béo, người hay dùng chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá làm suy giảm đề kháng của cơ thể. Nam giới làm việc trong môi trường ô nhiễm thời gian dài, bị căng thẳng; bị thiếu dinh dưỡng thiết yếu, ăn nhiều mỡ động vật, không bổ sung nhóm dinh dưỡng kháng oxy hóa; gặp vấn đề nội tiết như tiểu đường, rối loạn chức năng tuyến giáp không được điều trị triệt để rất khó để tránh khỏi phì đại TTL.
Phì đại lành tính TTL không dẫn đến ung thư, song có thể liên quan đến ung thư TTL. Việc phát hiện sớm giúp việc điều trị bệnh TTL đơn giản, kết quả cao, tránh được các biến chứng đáng tiếc xảy ra. Nhiều người chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu bệnh dẫn đến hậu quả khó cứu chữa. Nếu không được chữa trị đúng cách, sẽ dẫn đến bệnh viêm đường tiết niệu, viêm đài bể thận, suy thận dù sớm hay muộn. Khi TTL phì đại, nó sẽ chèn ép niệu đạo và ngăn cản bàng quang tống hết nước tiểu. Từ đó gây viêm đường tiết niệu, sỏi thận, sỏi bàng quang. Nghiêm trọng hơn, việc hiểu sai những nguyên nhân phì đại TTL dẫn đến điều trị sai hướng còn gây ra ung thư.
TS.BS Phạm Hữu Đoàn, Điều trị khoa Niệu A (Bệnh viện Bình Dân, TPHCM) gần như không có cách nào tránh nguy cơ mắc bệnh phì đại lành tính TTL. Ông cho rằng, các yếu tố có thể góp phần giảm các triệu chứng bệnh là khuyến khích bệnh nhân có cuộc sống lành mạnh trong ăn uống, nghỉ ngơi, sinh hoạt, vận động hợp lý.
Để điều trị phì đại TTL, các bác sĩ khuyên nam giới nên tăng cường kiểm tra sức khỏe định kỳ, để phát hiện sớm những dấu hiệu tiểm ẩn của bệnh, khi chưa có dấu hiệu biểu hiện trên lâm sàng là điều rất quan trọng, để kịp thời điều trị khi bệnh chưa gây ra biến chứng và đạt hiệu quả cao. Phương pháp điều trị ngoại khoa chỉ được chỉ định khi kích thước TTL tăng và có biểu hiện chèn ép vào niệu đạo và bàng quang, gây khó khăn cho tiểu tiện ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, cũng như chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, bệnh nhân cần ăn uống điều độ, tránh rượu và thuốc lá, có chế độ sinh hoạt và lao động hợp lý; tránh viêm nhiễm đường tiết niệu.
Nếu được phát hiện sớm, bệnh nhân có thể sẽ được điều trị bệnh bằng phương pháp phẫu thuật nội soi. Đây là phương pháp phẫu thuật ít đau, hiệu quả và có thể áp dụng cho đa số trường hợp phì đại lành tính TTL đã có chỉ định mổ, giúp bệnh nhân tránh được rạch thành bụng và nguy cơ biến chứng của vết mổ như rò bàng quang. Điều quan trọng nữa là phẫu thuật này không hề ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục.
|
TTL là một tuyến nằm ngay dưới bàng quang, nối với niệu đạo, có chức năng sản xuất chất tiết giữ cho niêm mạc niệu đạo được ẩm ướt và góp phần tạo tinh dịch. Lúc mới sinh, kích thước TTL chỉ bằng hạt đậu và ổn định kích cỡ, hình dạng thông thường vào tuổi trưởng thành và bắt đầu to lên ở sau tuổi 50. Sự gia tăng kích cỡ này là do các tế bào tuyến nhân lên, dẫn tới sự phì lên của các mô TTL hay còn được gọi một cách khoa học là bệnh phì đại TTL lành tính (phì đại TTL- u xơ tiền liệt tuyến). Tuổi thọ dân số ngày càng cao là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tỷ lệ nam giới mắc bệnh phì đại TTL. Riêng tại Việt Nam, những người mắc bệnh ở tuổi 60 chiếm trên 50%, ở tuổi 70 chiếm khoảng 65% và trên 80 tuổi chiếm 80%…
|
| Những món ăn tốt cho người bị phì đại TTL
– Các loại đậu: Các loại đậu có tác dụng tương tự nội tiết tố như Isoflavone hay Lignane đều giúp ức chế phản ứng viêm tấy của TTL một cách hiệu quả.
– Giá sống: Giúp giảm nguy cơ biến thể ác tính thông qua hoạt chất kháng ung thư như daifzein, genistein…
– Cải xanh: Hầu hết các loại cải, trong đó có bắp cải có chứa rất nhiều chất chống oxy hoá giúp giải độc TTL.
– Cà chua: Chất lycopin trong vỏ trái cà chua được xem là “bức tường thành” cản trở sự phát triển của khối ung thư TTL.
– Cá biển: Cá biển như basa, cá hồi, cá mòi,… đều là những thực phẩm rất dồi dào dầu béo 3-Omega, có khả năng trung hòa hoạt tính của các chất gây viêm.
|
Hà Anh
