Y học thực hành – Bộ y tế: Nội soi thận qua da siêu nhỏ lần đầu tiên tại Việt Nam

Phẫu thuật nội soi sỏi thận qua da siêu nhỏ lần đầu tiên tại Việt Nam

Hệ tiết niệu gồm thận và đường dẫn nước tiểu, niệu quản, bàng quang, niệu đạo, thận có chức năng chính là bài tiết hầu hết các sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa ra ngoài cơ thể như ure, creatinin, ammoniac, kiểm soát hầu hết nồng độ các chất và thể tích dịch cơ thể …

Sỏi tiết niệu là một trong các bệnh l‎ý phổ biến nhất (30-40% tổng số các bệnh nhân tiết niệu). Trong đó, sỏi thận và sỏi thận niệu quản chiếm hơn 80%. Hầu hết những người bị sỏi tiết niệu ở vào khoảng 40-50 tuổi. Có nhiều yếu tố gây bệnh sỏi tiết niệu như: di truyền, các dị dạng bẩm sinh đường tiết niệu, nhiễm khuẩn, chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý… Hiện tại ở Việt Nam, với tất cả các sỏi thận và niệu quản ở 1/3 trên, có kích thước trên dưới 1cm thì lựa chọn đầu tiên là tán sỏi ngoài cơ thể. Với những sỏi lớn hơn 2cm, phần lớn các bệnh viện vẫn sử dụng phương pháp mổ mở, ngoại trừ một số trung tâm tiết niệu lớn có khả năng áp dụng nội soi thận qua da chuẩn thức (Standard PCNL) như BV Việt Đức, BV Việt Pháp Hà Nội, Học Viện Quân Y (Miền Bắc), BV Trung ương Huế (Miền Trung) và BV Bình Dân, BV Đại học Y TP. HCM… (Miền Nam) Anh Trương Minh Tuệ, ảnh chụp từ màn hình. “Nội soi thận qua da chuẩn thức” (Standard PCNL) là phương pháp kỹ thuật cao thay thế cho mổ mở điều trị bệnh sỏi thận và niệu quản 1/3 trên có kích thước lớn hơn 2 cm. Đây là phương pháp kỹ thuật cao, ít sang chấn có khả năng thay thế cho mổ mở điều trị các sỏi lớn (> 2cm) ở đoạn trên niệu quản và thận, đặc biệt với sỏi san hô. Với một vết rạch 1cm tại vùng lưng, bằng dụng cụ chuyên dụng, các bác sĩ nong một đường hầm nhỏ qua da vào đến thận, tiếp xúc với viên sỏi. Ống nội soi thận có kích thước như một chiếc bút được đặt vào đường hầm đó giúp việc tán và gắp sỏi. Bệnh nhân được lưu viện từ 3- 5 ngày. Từ tháng 10/2012, qua 10 năm kinh nghiệm áp dụng “Nội soi thận qua da chuẩn thức”, Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội đã cải tiến nâng cao kỹ thuật và lần đầu tiên áp dụng thành công phương pháp “Nội soi thận qua da siêu nhỏ” (Ultra-Mini PCNL) tại Việt Nam dựa trên nguyên lý thu nhỏ tối đa đường hầm vào thận và sử dụng máy nội soi kích thước nhỏ để tán sỏi, giúp giảm thời gian nằm viện xuống còn 1-2 ngày, ít đau và hạn chế tối thiểu biến chứng. “Nội soi thận qua da siêu nhỏ” được áp dụng trong các trường hợp: Sỏi thận và niệu quản 1/3 trên, có kích thước 1-2cm; các trường hợp thất bại của tán sỏi ngoài cơ thể hoặc nội soi niệu quản; sỏi thận có kèm theo bất thường về giải phẫu, sỏi thận, thoát vị bẹn ở trẻ em. “Nội soi thận qua da siêu nhỏ” còn được sử dụng phối hợp với “Nội soi thận qua da chuẩn thức” trong điều trị sỏi san hô phức tạp. Anh Nguyễn Thanh Tùng, bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp Nội soi thận qua da siêu nhỏ. Trao đổi với PV, Bác sĩ Lê Sĩ Trung, Trưởng khoa Tiết niệu bệnh viện Việt Pháp Hà Nội cho biết: “Việc sử dụng máy nội soi kích thước 8F thay thế cho máy nội soi kích thước 26F đã cho phép thu nhỏ đường hầm vào thận hơn 3 lần. Nhờ đó, bệnh nhân ít đau hơn và thời gian nằm viện được rút xuống chỉ còn từ 1- 2 ngày. Hơn thế, tình trạng chảy máu được giảm rõ rệt và đặc biệt là mức độ ảnh hưởng đến nhu mô thận chỉ còn 0,12% (so với kỹ thuật “Nội soi tán sỏi thận qua da chuẩn thức” là 0,91% và ảnh hưởng do mổ mở thậm chí lên tới 7-30%)”. Anh Trương Minh Tuệ, ở thị xã Sơn Tây, Hà Nội, người từng được điều trị bằng phương pháp “Nội soi thận qua da siêu nhỏ” tâm sự: “Khi tôi bị sỏi tiết niệu, sức khỏe giảm sút, đau lưng, người khó chịu, tiểu đêm nhiều, ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày nếu không điều trị cơn đau quặn thận. Tôi có đi tán sỏi hai lần nhưng không hiệu quả, tôi đã điều trị tại Bệnh viện Việt Pháp theo phương pháp nội soi thận qua da siêu nhỏ, chỉ trong hai ngày đã được xuất viện, cảm giác người khỏe mạnh, đi lại bình thường. Sau khi về, tôi có đi siêu âm tư nhân ở thị xã Sơn Tây, bác sĩ siêu âm ngạc nhiên khi không thấy sỏi, thậm chí còn không phát hiện ra vết mổ nội soi vì quá nhỏ”. Một ca mổ Nội soi thận qua da siêu nhỏ tại BV Việt Pháp do BS Lê Sĩ Trung thực hiện. Trao đổi với chúng tôi tại khoa tiết niệu BV Việt Pháp Hà Nội, anh Nguyễn Thanh Tùng, ở Nguyễn Trãi, Ân Thi, Hưng Yên cho biết: “Tôi phát hiện sỏi thận 2 năm, cũng từng đi tán, nhưng bị sót sỏi và rơi xuống đài dưới thận. Sau khi xem chương trình Sức khỏe cho mọi người trên VTV2, biết được phương pháp “Nội soi thận qua da siêu nhỏ”, tôi tìm hiểu và đăng ký điều trị. Thời gian điều trị nội soi chỉ 2 ngày nhưng cơ thể khỏe mạnh, không đau, ăn uống được bình thường nên tôi xin xuất viện”. Theo Bác sĩ Lê Sĩ Trung, Ủy viên BCH Hội tiết niệu thận học Việt Nam, tác giả cuốn sách “Phẫu thuật nội soi thận qua da”, đã được nhà xuất bản Y học ấn hành năm 2004 cho biết, “Nội soi thận qua da chuẩn thức” là phương pháp được Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội áp dụng thường quy. Cuối tháng 8/2012, tại Hội nghị Tiết niệu Châu Á – Thái Bình Dương tổ chức tại Patttaya, Thái Lan, ông đã rất ấn tượng với phương pháp “Nội soi thận qua da siêu nhỏ” do các GS khoa Tiết niệu, Singapore General Hospital trình bày. Khi về nước, ông đã nghiên cứu và lần đầu tiên ứng dụng thành công phương pháp này. Cùng với các phương pháp kỹ thuật cao ít xâm hại, “Nội soi thận qua da siêu nhỏ” thực sự trở thành một đóng góp lớn trong điều trị ngoại khoa sỏi tiết niệu ở Việt Nam. YHTH Nguồn: BV Việt Pháp